ΠΑΓΩΤΟ: ΜΙΑ ΓΛΥΚΙΑ ΑΠΟΛΑΥΣΗ ΜΕ ΠΛΟΥΣΙΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΞΙΑ

Μήπως έτυχε να βρεθήκατε ποτέ παρόντες σε κάποια συζήτηση που αφορούν τα παγωτά; Μήπως επικρατούσε και η άποψη ότι το παγωτό...

Μήπως έτυχε να βρεθήκατε ποτέ παρόντες σε κάποια συζήτηση που αφορούν τα παγωτά; Μήπως επικρατούσε και η άποψη ότι το παγωτό, λόγω του θερμιδικού του φορτίου, δεν πρέπει να καταναλώνεται ή απαγορεύεται; Και όμως το παγωτό εκτός από αρκετές θερμίδες έχει και θρεπτική αξία. Μάλιστα, λόγω των συστατικών του, μπορεί να θεωρηθεί ότι το συγκεκριμένο γλύκισμα αποτελεί πηγή λήψης πολλών θρεπτικών συστατικών.

Περιέχει σε ισόρροπη σχέση πρωτεΐνες υψηλής βιολογική αξίας κατά 95%, περιέχει λίπη (0-15γρ/100γρ τροφίμου), ακόμα υδατάνθρακες (20-25γρ/100γρ), νάτριο, κάλιο, μαγνήσιο, ασβέστιο, φώσφορο και βιταμίνες Α και Β1, Β2, Β12. Αντιθέτως, υστερεί σε σίδηρο, βιταμίνη C και βιταμίνη D. Με 100 γρ. παγωτό ο οργανισμός μπορεί να καλύψει το 5- 10% των ημερήσιων θερμιδικών αναγκών σε ενέργεια (80-250 kcals/100γρ.), το 8-10% των αναγκών σε πρωτεΐνες, το 10-15% των αναγκών σε υδατάνθρακες, σχεδόν το 15% των αναγκών σε λίπη, το 15-20% των αναγκών σε βιταμίνη Α, το 20% των αναγκών σε βιταμίνη Β12 και το 40% των αναγκών σε ασβέστιο και φώσφορο.

Είναι πολλά άτομα που προτιμούν το παγωτό τους με γεύση κακάο ή το απολαμβάνουν με ξηρούς καρπούς και φρούτα. Το κακάο και οι ξηροί καρποί περιέχουν πολυφαινολικές ουσίες, οι οποίες ανήκουν στην κατηγορία των λειτουργικών συστατικών και είναι γνωστές για την αντιοξειδωτική τους δράση στον ανθρώπινο οργανισμό. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού, συμβαίνει οξείδωση των κυτταρικών του μεμβρανών και των λιποπρωτεΐνών του, γεγονός που οδηγεί στην καταστροφή της δομής του DNA των κυττάρων. Οι αντιοξειδωτικές ενώσεις, όπως η γνωστή σε όλους βιταμίνη C, αλλά πολυφαινολικές ενώσεις αναστέλλουν-εμποδίζουν την παραπάνω οξείδωση, προστατεύοντας τον οργανισμό από χρόνιες εκφυλιστικές ασθένειες, όπως αρκετές μορφές καρκίνου.

Η πρωτεϊνική αξία του παγωτού
Το μεγαλύτερο ποσοστό των πρωτεϊνών στο παγωτό προέρχονται από τις πρωτεΐνες του γάλακτος που είναι υψηλής βιολογικής αξίας, εφόσον εκεί περιέχονται όλα τα απαραίτητα αμινοξέα που χρειάζεται ο οργανισμός και αδυνατεί να συνθέσει μόνος του.

Το υδατανθρακικό περιεχόμενο του παγωτού
Οι υδατάνθρακες στο παγωτό προέρχονται κυρίως από τις γλυκαντικές ύλες που χρησιμοποιούνται σε αυτό και τη λακτόζη του γάλακτος. Η κύρια λειτουργία των υδατανθράκων στον οργανισμό είναι η παραγωγή ενέργειας, η οποία χρησιμοποιείται για διάφορες βασικές βιολογικές λειτουργίες, όπως η φυσιολογική λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος και ιστών όπως αυτός της καρδιάς, του ήπατος, κ.λπ.

Η λακτόζη έχει βρεθεί ότι στα παιδιά βοηθά στην απορρόφηση του ασβεστίου και πιθανότατα και του φωσφόρου από τον οργανισμό.

Ιδανική πρόταση και στον αθλητισμό
Το παγωτό μπορεί να αποτελέσει καλή εναλλακτική λύση ενός μικρογεύματος-σνακ (όχι πλήρους γεύματος) που προηγείται κάποιας άσκησης (π.χ. αθλητικής δραστηριότητας) η οποία απαιτεί επιπλέον γλυκόζη για την αντιμετώπιση των αναγκών της, κυρίως όταν πρόκειται να διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επιπλέον οι αθλητές έχουν αυξημένες ανάγκες σε μέταλλα-ιχνοστοιχεία όπως ασβέστιο, μαγνήσιο και κάλιο που περιέχονται στο παγωτό.

Γλυκαιμικός δείκτης (GI)
Ο γλυκαιμικός δείκτης (GI) αντικατοπτρίζει την αύξηση της γλυκόζης του αίματος μετά από 2 ώρες από την κατανάλωση 50γρ. τροφής, σε σχέση με την κατανάλωση μιας ίδιας ποσότητας υδατανθράκων (ψωμιού ή γλυκόζης), με δείκτη 100%.

Στην ουσία ο γλυκαιμικός δείκτης υποδηλώνει το ρυθμό με τον οποίο ο οργανισμός απορροφά τους υδατάνθρακες, δηλαδή την ταχύτητα με την οποία αυξάνεται το επίπεδο της γλυκόζης στο αίμα. Όσο πιο γρήγορα αυξάνεται το επίπεδο της γλυκόζης στο αίμα (υψηλός γλυκαιμικός δείκτης), τόσο πιο γρήγορα απελευθερώνεται ινσουλίνη από τον οργανισμό, γεγονός που μας ταλαιπωρεί, αφού ο οργανισμός έχει κατά διαστήματα υπογλυκαιμία εναλλακτικά με υπεργλυκαιμία. Από την άλλη όσο πιο χαμηλός είναι ο γλυκαιμικός δείκτης, τόσο πιο αργά αυξάνεται το σάκχαρο στο αίμα, με αποτέλεσμα να απελευθερώνεται αργά η ινσουλίνη και τελικά να διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα, ρυθμίζοντας αποτελεσματικά τις καύσεις του σακχάρου.

Από τον πίνακα που ακολουθεί, συμπεραίνεται ότι το παγωτό έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Έτσι, για παράδειγμα, η ζάχαρη-γλυκόζη που συμφωνήσαμε να έχει γλυκαιμικό δείκτη 100%, φθάνει πολύ γρήγορα στο αίμα, διαταράσσοντας την ισορροπία σακχάρου – ινσουλίνης, σε σύγκριση με το παγωτό στο οποίο η ζάχαρη απελευθερώνεται βαθμιαία, δίνοντας χρόνο στην ινσουλίνη να ρυθμίσει τις καύσεις. Και αυτό διότι το παγωτό έχει μεν υδατάνθρακες οι οποίοι θα αυξήσουν τα επίπεδα σακχάρου αίματος, έχει δε και πρωτεΐνες και λίπη. Η παρουσία του λίπους, ιδιαίτερα σε παγωτά που είναι παρασκευασμένα με κρέμα γάλακτος, καθυστερεί την κένωση του στομάχου και επομένως την απορρόφηση του σακχάρου και ευθύνεται για υψηλές τιμές κάποιες ώρες αργότερα.

Προσοχή στα λιπαρά του παγωτού!
Τα λιπαρά στο παγωτό προέρχονται κυρίως από το λίπος του γάλακτος. Το λίπος του γάλακτος είναι πηγή ενέργειας και προσφέρει τα απαραίτητα για τον οργανισμό λιπαρά οξέα και τις λιποδιαλυτές βιταμίνες Α, D, Ε και Κ. Επίσης, περιέχει το λινολεΐκό οξύ (CLA) που θεωρείται σύμφωνα με τελευταίες έρευνες ότι προστατεύει από χρόνιες παθήσεις και από τον καρκίνο του μαστού. Μάλιστα το γάλα, σε σύγκριση με άλλα τρόφιμα, περιέχει τη μεγαλύτερη ποσότητα λινολεΐκού οξέος!

Το γάλα όμως περιέχει και κορεσμένα λιπαρά οξέα τα οποία έχουν αρνητική επίδραση στο λιπιδαιμικό προφίλ, και γι’ αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στη κατανάλωση του παγωτού κυρίως από άτομα που πάσχουν από δυσλιπιδαιμίες (υψηλή χοληστερόλη και τριγλυκερίδια αίματος).

Πώς μπορούμε να εντάξουμε σωστά το παγωτό στη διατροφή μας;
Με την έναρξη του καλοκαιριού η πρώτη σκέψη όλων μας είναι το δροσερό παγωτό. Όπως όμως ισχύει για κάθε τρόφιμο, η κατανάλωσή του πρέπει να γίνεται µε μέτρο και µε προσοχή, ιδιαίτερα από τις παιδικές ηλικίες. Ακολουθώντας τις παρακάτω συμβουλές, μπορείτε να χαρείτε άφοβα τη δροσιστική του μαγεία.

Τι να προτιμάμε;
Πιο αναλυτικά, το παγωτό ξυλάκι έχει τις λιγότερες θερμίδες, όταν δεν έχει επικάλυψη σοκολάτας, σε σύγκριση µε τα “κυπελλάκια”, τα οποία υπερτερούν και σε λίπος και σε χοληστερίνη, ιδιαίτερα τα παγωτά παρφέ σοκολάτα ή βανίλια. Αντίθετα, τα παγωτά γρανίτα ή σορμπέ περιέχουν ελάχιστα ή καθόλου λιπαρά και αποδίδουν τις χαμηλότερες θερμίδες. Όσον αφορά στα παγωτά από τα ζαχαροπλαστεία, οι διάφορες γεύσεις φρούτων ή το παγωτό με γιαούρτι αποδίδουν λιγότερες θερμίδες, σε σχέση µε το παρφέ ή άλλες γεύσεις όπως σοκολάτα ή καραμέλα.

Διαβάζουμε προσεκτικά τις ετικέτες.
Υπάρχουν παγωτά ελαφριά 0% + 2% τα οποία δεν έχουν πρόσθετη ζάχαρη και λίπος. Επιπλέον, υπάρχουν παγωτά ελαφριά (light) τα οποία, όμως, έχουν ζάχαρη, αλλά είναι περιορισμένης περιεκτικότητας σε λιπαρά. Χρειάζεται, επομένως, προσοχή στις διατροφικές ετικέτες.

Τι πρέπει να προσέχετε;

• Αποφύγετε τα παγωτά µε εμφανή ελαττώματα και παραμόρφωση στη συσκευασία, όπως και εκείνα που φαίνονται αλλοιωμένα.
• Παρατηρήστε τις συνθήκες συντήρησης, οι οποίες επιβάλλεται να είναι ίδιες είτε το παγωτό πωλείται σε ζαχαροπλαστείο, σούπερ μάρκετ, περίπτερο ή καντίνα. Για παράδειγμα ο καταψύκτης να είναι σε σκιερό μέρος και να µην είναι υπερβολικά γεμάτος.
• Όταν αγοράσετε ένα παγωτό αν δεν καταναλωθεί άμεσα, πρέπει να τοποθετηθεί το συντομότερο δυνατό σε κατάψυξη.
• Το µη τυποποιημένο παγωτό πρέπει να διατηρείται σε ειδικές βιτρίνες, οι οποίες πρέπει να είναι καθαρές και το κουτάλι σερβιρίσματος να είναι πάντα τοποθετημένο μέσα σε καθαρό δοχείο µε νερό, προς αποφυγήν ανάπτυξης παθογόνων μικροοργανισμών. Η γεύση και η οσµή του πρέπει να είναι πάντοτε ευχάριστη και γλυκιά.
• Μην διστάσετε, λοιπόν, δοκιμάζοντας κάποιο παγωτό που δεν σας ευχαριστεί στην εμφάνιση ή τη γεύση να το επιστρέψετε πίσω την ίδια στιγμή.

Συμπερασματικά, το παγωτό αν και «παρεξηγημένο» τρόφιμο είναι αρκετά πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Η σωστή κατανάλωσή του σε συνάρτηση πάντα με την ηλικία, το φύλο, την κατάσταση υγείας, αλλά και τη φυσική δραστηριότητα καθενός μας σίγουρα δεν πρέπει να μας ανησυχεί, ούτε να μας δημιουργεί «τύψεις». Καταναλώστε το λοιπόν σωστά, πάντα με τις οδηγίες του ιατρού ή και του διατροφολόγου σας και απολαύστε το και φέτος το καλοκαίρι, χωρίς αρνητικές επιπτώσεις για τον οργανισμό σας!